Jak rozpoznać koniec menopauzy?

Wokół menopauzy narosło tak wiele mitów, że wiele kobiet bardzo boi się tego okresu w swoim życiu. Wahania nastrojów i wagi, problemy ze snem, pogorszenie kondycji skóry i włosów, uderzenia gorąca i zmiany hormonalne – to wszystko nie brzmi najlepiej i napawa wiele pań lękiem.

Menopauzy jednak nie trzeba się bać, dlatego że nie musi ona oznaczać pogorszenia jakości życia kobiety. W dużej mierze jest to uzależnione od codziennych wyborów, trybu życia, diety czy aktywności fizycznej. Jak przekonują badacze[1], zdrowa i zbilansowana dieta bogata w fitoesterogeny oraz w produkty pomagające utrzymać stężenie glukozy we krwi na odpowiednim poziomie może pomóc złagodzić nieprzyjemne dolegliwości menopauzy, a także pozytywnie wpłynąć na kondycję psychiczną kobiety.

Duże znaczenie ma wsparcie od osób najbliższych i partnera życiowego, a także świadomość bycia potrzebną. Kondycja psychiczna w czasie klimakterium może być krucha, a codzienne troski (np. poczucie odrzucenia przez dzieci, najbliższą rodzinę czy lęk przed utratą pracy) mogą ją dodatkowo osłabiać. Dbając o swoje ciało i umysł, właściwie się odżywiając i uprawiając pasje czy hobby, możemy złagodzić objawy menopauzy i łatwiej przejść przez ten okres.

Co to jest menopauza?

Menopauza to proces fizjologiczny, który rozpoczyna się w organizmie kobiety najczęściej pomiędzy 42. a 55. rokiem życia[2], średnio jest to czas około. 50 roku życia. Spowodowany jest zmianą czynności osi podwzgórze-przysadka-jajnik i zmieniającą się równowagą hormonalną w organizmie. Poziom estrogenów zaczyna spadać, co powoduje rzadsze cykle miesiączkowe oraz zmiany metaboliczne. Czynność jajników stopniowo wygasa, co oznacza, że kobieta nie będzie mogła już w sposób naturalny zajść w ciążę. Zgodnie z definicją WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) menopauza to ostatni epizod krwawienia miesięcznego w życiu kobiety, po którym nastąpiła co najmniej roczna przerwa.

Dla wielu pań świadomość nieuchronnie upływającego czasu jest niełatwa. Pogodzenie się ze zmianami następującymi w ciele staje się trudne, bo kondycja psychiczna w tym okresie również jest bardziej krucha niż normalnie. Zmiany toczą się zatem na kilku płaszczyznach: psychicznej, fizycznej, ale również seksualnej. To wszystko może pogarszać samopoczucie pań i obniżać ich jakość życia.

Jak rozpoznać objawy menopauzy?

Objawy menopauzy dość łatwo rozpoznać. Do najczęściej występujących dolegliwości w czasie klimakterium zalicza się: bóle głowy, uderzenia gorąca, nocne poty, problemy ze snem, ustąpienie miesiączkowania, wahania nastroju, pogorszenie kondycji skóry i włosów, przyrost wagi, zanik libido, suchość pochwy[3].

Oczywiście rzadko zdarza się, by wszystkie te objawy wystąpiły równocześnie. Część pań może doświadczyć wielu z nich, podczas gdy u innych wystąpi jedynie ich ułamek. Niezależnie od tego, czy menopauzę odczujemy mocniej, czy słabiej, wszystkie kobiety zaobserwują u siebie zanikające cykle miesiączkowe i stopniową utratę występowania menstruacji.

Czas trwania menopauzy również może być różny. Jest to uzależnione od rozmaitych czynników, m.in. genetycznych, ale również związanych z indywidualną historią medyczną, przebytymi chorobami, przyjmowanymi lekami, trybem życia. Przyjęło się uważać, że cały okres klimakterium, łącznie z czasem premenopauzalnym, może trwać około 10 lat[4].

Kiedy wiadomo, że menopauza się zakończyła?

O tym, że proces klimakterium dobiegł końca, możemy wnioskować na podstawie obserwacji organizmu. W wyniku zmian, które zachodzą w gospodarce hormonalnej kobiety, objawy menopauzy z czasem zaczynają słabnąć. Uderzenia gorąca, problemy ze snem czy zmiany nastrojów łagodnieją, gdy gospodarka hormonalna zaczyna się stabilizować.

Jeśli dolegliwości, które towarzyszyły menopauzie, stopniowo słabną, a dodatkowo kobieta nie obserwuje u siebie menstruacji przez co najmniej 12 miesięcy, możemy uznać, że znajduje się w procesie menopauzalnym, który stopniowo dobiega końca.

Dla potwierdzenia warto wybrać się do ginekologa, który zleci wykonanie odpowiednich badań. Pomocne mogą okazać się pomiary TSH, LH, FSH, estradiolu, prolaktyny, glukozy. Oprócz tego może wykonać badanie USG dróg rodnych, które pomoże określić, czy czynność jajników wygasa. Świadczy o tym szerokość endometrium poniżej 4 milimetrów, a także brak obecności pęcherzyków Graafa[5].

Podsumowując, nie da się jednoznacznie stwierdzić, jak długo będzie przebiegał proces menopauzy w danym konkretnym przypadku.

Jest to uzależnione od zbyt wielu indywidualnych czynników, by ktokolwiek mógł się pokusić o przyjęcie jakichś założeń w tym zakresie. Koniec okresu menopauzy wyznacza jasno ustąpienie miesiączkowania i brak krwawień przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy. Dla potwierdzenia jednak zawsze warto udać się do ginekologa, który zleci odpowiednie badania.

• [1] Jolanta Olszewska, Agnieszka Czerwińska-Osipiak, Krzysztof Łukaszuk, Renata Wiśniewska, Problemy kobiet w okresie okołomenopauzalnym, Zakład Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego, Gdański Uniwersytet Medyczny
• [2] Tamże.
• [3] Bożena Mroczek, Izabela Wróblewska, Kamila Jamrocha, Anna Jurczak, Donata Kurpas, Jakość życia kobiet w okresie menopauzy, Family Medicine & Primary Care Review 2014.
• [4] Alicja Wiśniewska, Marek Napierała, Małgorzata Pezala, Walery Zukow, Wpływ aktywności fizycznej na psychomotorykę kobiet w okresie menopauzy, str. 44.
• [5] https://upacjenta.pl/poradnik/menopauza-i-andropauza-jakie-badania-wykonac